Ooit al eens gehoord van osmose? Dit natuurlijke fenomeen kennen we allemaal van wanneer onze huid in contact komt met water en onze huid begint te rimpelen.

Wanneer water in de huid trekt, zorgt ons zenuwstelsel ervoor dat de bloedvaten samentrekken en het volume in onze vingers en tenen afneemt. Daardoor ontstaan er rimpels. Dat komt onder andere omdat de concentratie water lager is binnen ons lichaam dan in het bad waarin we zitten.

Maar wat is zwembadosmose eigenlijk? We leggen je dit graag van A tot Z uit.

Wat je moet weten over osmose in je zwembad

Osmose is een natuurverschijnsel waarbij door middel van diffusie een vloeistof met opgeloste stoffen door een semi-permeabel of halfdoorlatend membraan stroomt. Dit membraan laat alleen de vloeistof door en niet de opgeloste stoffen dankzij een waterdichte laag.

Maar wat houdt zwembadosmose dan exact in? In zwembadtermen hebben we het over de doorlaatbaarheid van water via de zwembadkuip. 

Een zwembad bestaat uit een mengsel van glasweefsels, uitgehard hars, niet (volledig) uitgehard hars, een restant aan vluchtige stoffen en luchtholtes, aan één kant afgedekt met een beschermende gelcoat. Dit geheel wordt het laminaat genoemd. Doordat de gelcoat niet volledig dampdicht is zal elk laminaat dat in het water ligt per definitie water opnemen.

Bij de hoeveelheid opgenomen water komen verschillende factoren kijken, zoals:

• het materiaal: de gebruikte harssoort (polyester, vinylester, epoxy), de juiste dosering van de verharding en de al dan niet volledige menging van deze twee componenten;
• de kwaliteit en de dikte van de coating; 
• de dichtheid van het laminaat: een vacuüm geïmpregneerd laminaat is zeer dicht, een slordig met de hand opgespoten laminaat zal veel luchtkamertjes bevatten;
• de temperatuur van het water: hoe warmer het water, hoe osmosegevoeliger je zwembad;
• de luchtvochtigheid en de temperatuur tijdens het bouwproces.

Hoe ontstaat osmose in je zwembad?

De niet volledig uitgeharde stoffen in het laminaat (zoals glycol) zijn wateraantrekkend. Door de semipermeabele gelcoat dringen watermoleculen in de holtes van het laminaat. 

De watermoleculen reageren op hun beurt met de aanwezige stoffen en zo komt zwembadosmose op gang. Door de osmotische werking trekt deze oplossing weer meer water in de holte. 

De holte komt onder druk en de oplossing wordt groter dan de holte kan bergen, waardoor vervolgens een blaas ontstaat. Een vloeistof is immers niet samendrukbaar. Wanneer de druk verder oploopt kan de blaas na verloop van tijd barsten. 

Osmose: de voordelen van vinylester

Vinylester of vinylesterhars is een hars geproduceerd door de reactie van epoxyhars met acryl- of methacrylzuren. Vervolgens kan dit product worden opgelost in een reactief oplosmiddel, zoals styreen. 

Vinylesters zijn minder gevoelig voor omgevingsomstandigheden, zoals temperatuur en luchtvochtigheid, dan polyesters.

Vinylester heeft een lagere harsviscositeit dan polyester en epoxy. Door de hoge corrosieweerstand, osmosebestendigheid en structuren versterkt met glasvezel wordt er zowel in de vliegtuigwereld en scheepvaartindustrie uitvoerig gebruik gemaakt van dit materiaal. 

Geen wonder dat vinylester een prima keuze is voor de uitwerking van je zwembad!

Zwembadosmose: gelcoats onder de loep

Naast het gekozen materiaal van je zwembadkuip is ook de coating een belangrijke factor bij het bestrijden van osmose in je zwembad. 

Deze zogenaamde gelcoats zijn gekleurde buitenlagen van een polyester- of vinylesterlaminaat. Ze hebben naast een esthetische functie ook een beschermende functie tegen weersomstandigheden en chemicaliën voor het laminaat van je zwembad.

Het laminaat van je zwembad is namelijk standaard niet lucht- en waterdicht. Daar biedt een extra gelcoat de nodige bescherming. 

Gelcoats zijn beschikbaar in verschillende

• kwaliteiten;
• kleuren;
• uitvoeringen (in kwast- of spuitvorm). 

De zwembaden van LPW Pools worden al tijdens de productie voorzien van een beschermende gelcoat. Hierdoor zal het water van je zwembad zich niet vermengen met het hars van je kuip, en krijgt osmose in je zwembad geen kans. 

Een mooi pluspunt? De meerlagige wand van een zwembad van LPW Pools heeft een honingraatstructuur die je zwembad extra weerstand biedt tegen osmose. De kuipen genieten eveneens van een levenslange garantie op waterdichtheid. 

Het voorkomen van zwembadosmose

Bij zwembadosmose is het van essentieel belang om dit probleem al tijdens het productieproces aan te pakken. De gevolgen van osmose zijn onomkeerbaar: voorkomen is dus erg belangrijk. 

Het ontstaan van osmose kan worden voorkomen door: 

• het correct lamineren van de hars-glasvezel lagen;
• te zorgen voor een zo goed mogelijke ontluchting van het laminaat bij het aanbrengen van de verschillende lagen;
• zorgvuldig en correct een kwalitatief goede gelcoat aan te brengen.

Mocht osmose toch optreden, dan is het een kwestie van de aangetaste delen zorgvuldig en volledig te repareren.